پله آخر - علی مصفا - 1390

کارهای قبلی علی مصفا را ندیده ام، اما "پله آخر" از نظر کارگردانی چیز قابل ارائه ای نداشت. یک کارگردانی ساده و البته  بدون ادعا (که به خودی خود در فضای خودپرست سینمای ایران نکته ی مثبتی به شمار می آید). البته یکی، دو نمای زیبا در فیلم وجود داشت که در مقابل کلیت ضعیف فیلم خیلی به چشم نمی آمد.

فیلمنامه ی کار را نیز خود مصفا نوشته است. فیلمنامه ای که خواستگاه اصلی ضعف فیلم محسوب می شود. نویسنده، با فلش بک های مکرر و تودرتو سعی در هرچه جذاب تر کردن داستان دارد، و غافل است از اینکه تماشاگر متوجه می شود که او، با این کار، فی الواقع ضعف خود را در پرداختن هرچه بیشتر قصه و روایت آن به صورت خطی (یا حتی غیر خطی، به شیوه ای بهتر) در حال بیان کردن است. این الکن بودن فیلمنامه در بیان داستان خود عمده ترین مشکل فیلم "پله آخر" می باشد. قصه ی فیلم، اگرچه تکراری و کمی کلیشه ای است (یک زوج میانسال زندگی سردی دارند. در این میان، عاشق عهد جوانی زن، که حالا پزشک شده است، از فرنگ بازگشته و آرزو می کند تا شوهر فعلی زن از بین رفته تا او به معشوق دیرینش برسد. زن نیز، آنچنان که به تصویر کشیده می شود، به این روند بی علاقه نیست)، اما جذابیت کافی را داشته و می توانست به یک فیلم متوسط منتج شود، اما در دام فیلمنامه ای ضعیف افتاده و تا انتها، مدام، به خود می پیچد و به ناچار با پایانی بد به انجام می رسد (بخوانید: نمی رسد). قصه، البته، منطق روایی خوبی دارد، اما فیلمنامه نویس آنقدر ما را در سیر داستان پرت و پلا می کند که با پرسشهای فراوانی در سر، سالن را ترک می کنیم. مصفا، در سمت کارگردانی هم تمام تلاشش را می کند تا از مشکلات فیلمنامه ای کار بکاهد، اما مشخصا در این کار موفق نیست.

با موسیقی فیلم هم مشکل دارم. فیلمی که داستانش ارتباط زیادی با یک قطعه موسیقی و آواز دارد، نمی دانم چرا تا تیتراژ پایانی استفاده ی چندانی از موسیقی نمی کند؟! شاید فیلمساز قصد آن داشته تا با این کار روند داستانش را به رئالیته نزدیک کند، که حتی اگر چنین تصمیمی هم داشته، به دلیل همان مشکلات فیلمنامه ای که عرض شد، به نتیجه نمی رسد. در تیتراژ پایانی هم یک موسیقی بی ربط به فیلم را می شنویم که کاملا از فیلم منفک است.